Havacılığın kurulması için Mahmut Şevket Paşa tarafından, görevlendirilen ve takiben Tayyare Komisyonu Başkanı olan Yb.Süreyya Bey, yurtdışı pilotaj eğitiminin oldukça pahalı olduğunu ve sonuçta birkaç pilottan başka kazancı olmadığını görür. Pilot yetiştirildiğine göre, her halukarda uçak almak gerekeceğinden, öncelikle bir hava okulunun kurulmasına ihtiyaç olduğunu değerlendirmiştir. Karar vericilere, bir Hava Okulu ve Havacılık Merkezi kurulmasını önermiş ve önerisi kabul edilmiştir. Mahmut Şevket Paşa; Hava Okulunun Üsküdar tarafında kurulmasını arzu ediyordu. Ancak en uygun yer olarak Yeşilköy belirlenmiştir. Yeşilköy’ün seçilmesinde; rüzgarın esiş yönü, arazinin durumu ve demiryoluna yakınlığı belirleyici olmuştur. Okulun açılması ile burada pilot, takip eden dönemde rasıt ve makinist yetiştirilmeye başlanmıştır. Personel, malzeme ve techizatın tamamlanması ile öncelikle ordulara, takiben kolordulara birer tayyare bölüğü verilmesi hedeflenmiştir. Yeşilköy Hava Okulu 3 Temmuz 1912’de resmen faaliyete başlamıştır. Okul Müdürlüğü; Komutan ve yazıcı onbaşı dâhil 24 kadroya sahipti. Planlamaya göre her yıl 3 devre kurs açılacak ve her devrede 15-20 pilot yetiştirilecekti. Ortalama yıllık 50 pilotun yetişmesi hedeflenmiştir.
Uzun bir süre, bir dizi aşamalar geçiren ve yer değiştiren okulda çoğunlukla Kara Harp Okulu mezunu subaylar, uçucu olmak üzere eğitilmişler ve daha sonra bu subaylar, Türk Hava Kuvvetlerinin çekirdeğini oluşturmuşlardır. Türk Hava Kuvvetlerinin kendi personelini yetiştirebileceği bir okula kavuşması daha sonra gerçekleşmiş ve bugünkü adıyla Hava Harp Okulu 1 Ekim 1951 tarihinde Eskişehir’de açılmıştır. 30 Ağustos 1953 tarihinde ilk mezunlarını veren Hava Harp Okulu, 1954 yılında İzmir’e taşınmıştır. 14 Şubat 1967 tarihinde ise İstanbul’a taşınmasına karar verilmiştir.
Havacılık ve uzay teknolojisinin hızla gelişmesi, Hava Harp Okulu eğitim öğretiminde köklü değişiklikler yapılmasını gerektirmiştir. Bu amaçla mezuniyet sonrası görev alanları incelenip eğitim gereksinimleri saptanarak sorunların ancak 4 yıllık lisans düzeyinde bir eğitim öğretimle karşılanabileceğine karar verilmiştir. Bu karar sonrasında, 1967 yılında, Hava Harp Okulu Türk havacılığının doğduğu Yeşilköy-İstanbul’da bugün içinde bulunduğu tesislerine taşınmış ve önceleri iki yıl olan eğitim öğretim süresi 1969 yılında 3, 1974 yılında ise 4 yıla çıkarılmıştır. Türkiye’nin en köklü üniversiteleriyle yakın ilişkide olması ve Türkiye’nin en büyük havaalanı yakınında konuşlanmış bulunması nedeniyle Hava Harp Okulu ideal yerini bulmuştur.
4 yıllık eğitim süresi ile birlikte Hava Harp Okulu eğitim öğretim faaliyetleri; uçak, işletme ve elektrik-elektronik bölümlerinde sürdürülmeye başlanmıştır. 1991-1992 eğitim öğretim yılından itibaren de verilen eğitimler, Hava Kuvvetlerinin ihtiyaç alanları ve Hava Harp Okulu imkânları doğrultusunda uçak, elektronik, bilgisayar ve endüstri mühendisliği bölümleri şeklinde yeniden yapılandırılmıştır. 1994-1995 eğitim öğretim yılında uçak mühendisliği bölümünün adı havacılık mühendisliği olarak değiştirilmiştir. 2010-2011 eğitim öğretim yılından itibaren havacılık mühendisliği bölümünün yapısı değiştirilmiş ve havacılık ve uzay mühendisliği olarak eğitim verilmeye başlanmıştır. HvKK’nın lider ve yöneticilerinin asli kaynağı olan HHOK’nda verilen mühendislik eğitimlerinin yanında hem analitik düşünme yeteneğini geliştiren hem de liderlik, yönetim ve beşerî ilişkiler konularında akademik eğitim verilen sosyal bilimler alanında lisans programı açılmasına ihtiyaç olduğu değerlendirilmiştir. Bu amaçla açılan yönetim bilimleri bölümünde 2011-2012 eğitim öğretim yılından itibaren öğrenci yetiştirilmeye başlanmıştır.
1960 yılına kadar bayan öğrencilerin de alındığı okula 32 yıl aradan sonra 1992 yılında yeniden bayan öğrenci alınmaya başlanmıştır. Yine 1992 yılından itibaren dost ve müttefik ülkelerden gelen misafir öğrencilere de Hava Harp Okulunda eğitim verilmeye başlanmıştır. 17 Mayıs 2000 tarihinde yürürlüğe giren 4566 sayılı Harp Okulları Kanunu, yürütülmekte olan lisans eğitiminin yasal dayanağını oluşturmuş, bu tarihten itibaren Hava Harp Okulundan mezun olan pilot adayı muvazzaf subaylara, mühendislik diploması verilmeye başlanmıştır. Harp Okulları Kanunu’nun yürürlüğe girmesi ile birlikte lisans eğitiminden sorumlu olan Öğretim Başkanlığının adı Dekanlık olarak değiştirilmiştir. Yeşilyurt-İstanbul’daki kapalı ve açık tesislerine ek olarak Yalova’daki uçuş ve kamp eğitim tesisleri ile yaklaşık 4,5 milyon metre karelik bir alana yerleşmiş olan Hava Harp Okulu bugünkü eğitim gereksinimlerine yanıt verebilecek düzeydedir.
Eğitim Öğretim
Hava Harp Okulu Komutanlığının vazifesi; havacılığın ve Türk Hava Kuvvetlerinin günümüzde ve gelecekteki hızlı gelişiminin paralelinde taktik, teknik ve yönetim faaliyetlerini yeterlikle uygulayabilecek, onları geliştirebilecek ve daha ileri görevleri yapmaya temel olacak yönelişi kazanmış pilot adayı muvazzaf hava subayı yetiştirmektir.
Bilgisayar ve, Endüstri mühendisliği dallarında lisans düzeyinde akademik eğitim programı yürütülmekte olup 2011-2012 eğitim öğretim yılından itibaren yönetim bilimleri dalında da lisans düzeyinde eğitim verilmeye başlanmıştır.
Mühendislik lisans eğitiminin amacı; geleceğin komutanları genç harbiyelilerini, ulusal ve uluslararası ortamlarda yapılacak görevlere hazırlamak, bilimsel ve teknolojik gelişmeleri izleyerek bu gelişmeler ışığında oluşan veya oluşabilecek olayları analiz edip bu olaylar ve bu olaylara etki eden veya edecek faktörlerin çok boyutlu olarak takibini yapabilen, kavrayabilen ve en son teknoloji ürünü hava harp silah ve araçlarının kullanımına en hızlı uyum gösterebilen harbiyelilerin eğitilmelerini sağlamaktır.
Bu amaca ulaşabilmek için Hava Harp Okulu Dekanlığı bünyesinde sürdürülen dersler akademik kariyere sahip asker ve sivil öğretim elemanlarınca yürütülmektedir. Akademik tesisler; otuz harbiyeli kapasiteli derslikler ile elektronik, bilgisayar, aerodinamik, uçak motorları, İngilizce, malzeme ve fizik modern laboratuvarlardan oluşmaktadır. Dersler esnasında ders yardımcısı olarak; sanal ortamlar ile tepegöz, yansı ve laboratuvar ortamlarından yoğun bir şekilde faydalanılmaktadır. Ayrıca, bilimsel araştırmalarda bulunmak isteyen harbiyelilerin bu çabaları öğretim elemanlarının da desteğiyle sürdürülmekte ve gerçekleştirilen çalışmalar her 2 yılda bir düzenlenen Hava Harp Okulu Bilim Şenliği’nde sergilenmektedir.
Hava Harp Okulundan mezun olan her subay, askerî eğitim, bedensel dayanıklılık ve temel değerler ile donanmış olarak Hava Kuvvetleri saflarına katılır. Bu eğitimler, havacı subayın günümüzün ve geleceğin en zor savaş şartlarına uyabilmesi için bedenî sınırlarını zorlayacak ve mücadele gücüne katkı sağlayacak şekilde tasarlanmıştır.
Bu kapsamda askerî eğitim uygulamaları, mekanik nişancılık ve atış eğitimi, askerî kültür, görgü ve protokol kuralları ve temel değerler dersleri verilmektedir.
Askerî eğitim uygulamaları kapsamında; tüfekli ve tüfeksiz yanaşık düzen eğitimi, birlik yanaşık düzen eğitimi, göğüs göğüse muharebe, muharebe sahasında hayatta kalma esasları, engelli parkur uygulaması, taarruz parkuru, alarm ve KBRN eğitimi, deprem eğitimi, nöbet ve devriye hizmetleri, askerin silah kullanma yetkileri, istihbarat ve istihbarata karşı koyma konularında dersler verilmektedir.
Mekanik nişancılık ve atış dersinin amacı hava harbiyelilere; G-3 piyade tüfeği, MP-5 makineli tabanca ve 9 mm tabancanın adedî bilgilerini, ana parçalarını, kabiliyetlerini, sökülüp takılmasını ve bakımını öğretmek, doğru nişan almayı ve silaha hâkimiyet esaslarını anlatmak ve silahları etkili bir şekilde kullanmayı öğreterek, onları Hava Kuvvetleri envanterinde bulunan önemli piyade silahları ile atış yapabilecek seviyeye getirmektir. Bu derste mekanik nişancılık eğitimi verilmekte ve atış yaptırılmaktadır.
Askerî kültür derslerinde hava harbiyelilere Hava Kuvvetleri subay sınıfları tanıtılmakta ve Subay Sicil Yönetmeliği öğretilmektedir.
Görgü ve protokol kuralları dersleri ile hava harbiyelilere öğrencilik ve meslek yaşamları süresince resmî ve gayriresmî sosyal içerikli faaliyetlerinde onlara rehber olacak davranış standartları öğretilmektedir.
Temel değerler dersi kapsamında; dürüstlük, öz güven, mükemmeliyetçilik, itaat, disiplin, görev bilinci, aidiyet duygusu, Atatürkçülük ve vatan sevgisi, içsel iletişim, temsil yeteneği, kişisel liderlik, subay olma motivasyonu, kişiler arası iletişim, havacılık motivasyonu, örgütsel liderlik, uçuş motivasyonu konuları işlenmektedir.
Liderlik ve komutanlık eğitiminde harbiyelilere; inisiyatif sahibi, araştırıcı, mükemmeli arayan, disiplinli, uyumlu, sorumluluk sahibi olmayı, karar verme sürecinde hata yapmamayı, planlama, denetleme ve değerlendirme yapabilmeyi, emir-komuta yeteneğini geliştirmeyi, etkileme gücüne sahip olmalarını öğretme hedeflenmektedir. Bu kapsamda harbiyeli komuta, harbiyeli onur, filo lider, Öğrenci Seçme Uçuşu (ÖSU) lider, intibak lider teşkilatları ve branş takım kaptanlığı uygulamaları yapılmaktadır.
Temel ve savaş beden eğitiminde harbiyelilerin; havacı bir subayda olması gereken fiziksel özelliklere sahip ve uçuş esnasında karşılaşacakları yerçekimi kuvvetlerine hazırlıklı olmaları, spor yapmanın gerekliliğinin bilincinde olarak mezun olmalarını sağlamak hedeflenmektedir. Hava harbiyelilerin hem sportif performans hem de atletik görünümlerinin pozitif yönde geliştirilmesi için her sınıfta farklı derslerden oluşan programlar uygulanmaktadır. Beden eğitimi derslerinde ağırlık çalışması metodolojisi, kuvvet kazandırıcı hareketler ve atletizm branşları ön plana çıkmaktadır. Bunun yanında atış, futbol, basketbol, voleybol, tenis branşları öğretilmektedir. Böylece öğrenciler, mezun olduktan sonra “yaşam boyu spor” felsefesini uygularken, kendilerine uygun olan ve zevk alarak yapabilecekleri spor branşlarını ve sportif egzersizleri teorik olarak biliyor ve uygulayabiliyor olacaklardır.
Tatbikî eğitim kampı Yalova Meydan Komutanlığı tesislerinde temmuz ve ağustos aylarında 6 hafta süreli icra edilmektedir. Hava harbiyeliler tatbikî eğitim kampındaki bu eğitimler ile arazi şartlarına ve havacılık mesleğinin zorluklarına alışırlar. Akademik yıl içinde kazanılan bilgilerin, fiilen uygulamasını yaparlar. Takım komutanı seviyesinde sevk ve idarede bulunabilecek bilgi ve beceriyi kazanırlar. Havacılığın gerektirdiği taktik ve teknik bilgiye sahip komutan, lider, eğitici ve pilot adayı olarak yetişirler. Askerî eğitimin temel esaslarını öğrenirler. Kuvvetli bir disiplin eğitimi ile disiplin anlayışlarını en üstün düzeye çıkarırlar. Zihnî ve bedenî kabiliyetlerini yükselterek bir pilot için gerekli refleks, elastikiyet, sürat, mukavemet ve muhakeme gücü vasıflarını geliştirir, her türlü ortam ve şartta mücadele azim ve kararlılığını kazanırlar. Piyade, güvenlik, göğüs göğüse muharebe, kaçma kurtulma ve hayatta kalma eğitimi esasları konularında uygulamalı olarak eğitilirler. Gece eğitimi ve tatbikatlar ile gece ortamına alışırlar. Çeşitli nöbetler ile nöbet hizmetlerinin gereğini ve psikolojik özelliklerini öğrenirler.
Mekanik ve nişancılık eğitimlerini pekiştirerek yönergelerde belirtilen atış görevlerini yaparlar. Tatbikatlar ile muharebe şartlarını yaşarlar ve öğrendiklerini tatbik ederler. Direksiyon eğitimi ile ehliyet sahibi olurlar. Çeşitli geziler ile Hava Kuvvetlerinde görev yapacakları birlik, kurum, karargâh ve üsleri tanırlar.
Hava Harp Okulunda Harbiyeliler, uygulamalı uçuş eğitimine de tabi tutulurlar. Bu eğitimle harbiyeliler uçuşla ilgili bilgi ve becerilerini geliştirirler.
Uçuş eğitimi, Hava Kuvvetlerinin farklı uçuş birliklerinde uzun yıllar görev yapmış tecrübeli öğretmen pilotlar nezaretinde, Öğrenci Alay Komutanlığı bağlısı 5’inci Filo Komutanlığının planlama ve icrası ile yürütülmektedir.
Uçuş eğitimi kapsamında hava harbiyeliler, temel uçuculuk bilgilerini öğrenirken filo bünyesinde bulunan T-41 D uçakları ile gerçek uçuş şartlarında bilgilerini pekiştirmekte, beceri düzeylerini pilotaj eğitimine yönelik artırmaktadırlar. Her sınıfta uçuş eğitiminin başlangıcında “Normal Usuller” ve “Acil Durum Usûlleri” sınavı yapılarak başarılı öğrenciler uçuş eğitimine başlatılmaktadır.
Uçuş eğitimi ile paralel yürütülen filo yer dersleri kapsamında her yıl tekrarlanacak şekilde hava harbiyelilere meteoroloji, uçuş fizyolojisi, kule konuşmaları, GPS kullanımı, genel uçuş planlama, haritacılık yanında Hava Kuvvetleri Komutanlığı uçuş birliklerini tanıtıcı ders ve brifingler de verilmektedir.
2’nci sınıf harbiyelilere eğitim kampı döneminde planör uçuş eğitimi verilmektedir. Bu eğitim, öğrencilerin akademik ve kamp eğitim programındaki planlamalara göre ilgili filo komutanlığı tarafından oluşturulacak öğrenci gruplarına Türk Hava Kurumu personeli tarafından yer dersleri ve takiben uçuş eğitimi verilmesi şeklinde icra edilir.
Planör eğitimi, uçuş öncesi eğitim ve uçuşla beraber yapılan eğitim olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde normal usûller ve yer eğitimi verilir. Uçuşla beraber olan eğitimde ise, uçuş nazariyatı, aerodinamik, vinç ile çalışma ve emercensi usûller dersleri verilir. Eğitimlerde başarı gösteren öğrenciler bir kez yalnız uçarak “A” brövesi alırlar.
1’inci sınıf harbiyelilere eğitim kampı döneminde parasail eğitimi verilerek paraşütle atlama ve paraşütten kurtulma teknikleri öğretilmektedir. Bu program gereğince harbiyeliler, uzman subay ve astsubaylar gözetiminde ve eğitmenliğinde çalışmalarını ve atlayışlarını gerçekleştirirler.
Kamp eğitim programında belirlenen zamanlarda eğitimi verecek eğitmen personel tarafından yer dersleri, sınav ve atlayış şeklinde icra edilir. Eğitim süresince parasail atlayış sahasının hazırlanması, gerekli teçhizat ve malzemenin temin edilmesi ve atlayış yapılacak günlerdeki evkat düzenlemesi sağlanır. Atlayış sırasında güvenlik önlemlerine azami derecede dikkat edilir. Harbiyeliler bu eğitim ile bir tutku olan uçuş ve havacılığı farklı bir alanda yaşayarak uçuş zevkini tadarlar. Bu türden eğitimler, hava harbiyelilerin gelecekte kimi zaman zorlu, kimi zaman ise eğlenceli olacak yaşamlarına farklı açılardan bakmalarını sağlar.
4 yıllık eğitim öğretimlerini başarıyla tamamlayan harbiyeliler, mühendislik diplomasına sahip pilot adayı teğmenler olarak mezun olmaktadırlar.
Kaynak:www.hvkk.tsk.tr
